Böcker av van Le Tran

Tôi sinh ra ¿ Phan Thi¿t, vào m¿t ngày cüi tháng 5 n¿m 1942. Phan Thi¿t quê tôi là x¿ Th¿. Tôi t¿ng ng¿i ¿ M¿i Né. пa danh m¿t vùng bi¿n c¿a t¿nh Bình Thün. T¿ Phan Thi¿t ¿i M¿i Né có m¿t con ¿¿¿ng ¿¿c ¿¿o dài 22 cây s¿, qua Thanh H¿i, Ng¿c Lâm, R¿ng r¿i t¿i M¿i Né, h¿t ¿¿¿ng. Phú Hài là m¿t làng chài l¿¿i, cá ¿¿ v¿ ¿ây ¿¿ vài nhà Hàm H¿ mua ¿em v¿ Thùng L¿u làm n¿¿c m¿m. Ng¿c Lâm có m¿t Tháp Chàm, Tháp cüi cùng c¿a ng¿¿i Chàm, th¿¿ng ch¿ th¿y ng¿¿i Chàm ¿ Ma Lâm Chàm v¿ ¿ây cúng bái, không th¿y ng¿¿i Chàm ¿ Phan Rí vào. Ng¿¿i Chàm tr¿¿c 4 - 1975 ¿¿¿c g¿i là ng¿¿i H¿i, ng¿¿i Chiêm Thành. Sau 4 - 1975 g¿i theo tên ng¿¿i Pháp g¿i, là ng¿¿i Ch¿m. Ng¿c Lâm x¿a có m¿t ngôi l¿u c¿a ng¿¿i Pháp (có sách nói là m¿t v¿ Hoàng T¿ ng¿¿i Tây Ban Nha) nên dân ¿¿a ph¿¿ng g¿i là L¿u Ông Hoàng. Nhà th¿ Hàn M¿c T¿ và nh¿c s¿ Tr¿n Thi¿n Thanh có tác ph¿m n¿ng tình ¿ ¿ây. L¿u Ông Hoàng ra sao, ít ng¿¿i bi¿t vì "¿¿¿c" ch¿ nhân c¿a nó phá, d¿p và d¿n sach tr¿¿c n¿m 1940. Khu l¿u này ¿¿y ¿¿ c¿ ng¿i c¿a m¿t cung ¿i¿n ch¿c c¿ng huy hoàng l¿m. H¿i còn ¿i h¿c Trung H¿c, tôi có c¿m tr¿i t¿i ¿ây, ch¿ th¿y d¿u tích là m¿t sân Tennis. Tôi không bi¿t gì v¿ lai l¿ch c¿a n¿i này, ch¿ th¿y núi lúp xúp ngó ra bi¿n kh¿i không m¿t bóng dáng ghe thuy¿n ¿ánh cá... Xung quanh nó và g¿n ¿ó không có làng m¿c nào c¿a ng¿¿i mình. C¿nh trí ¿¿p, r¿t ¿¿p... mà hoang vu! M¿t chuy¿n tình l¿u l¿i vài bài báo mang tính ch¿t ti¿u thuy¿t h¿n là l¿ch s¿.

...Tôi sinh ra ¿ Phan Thi¿t, vào m¿t ngày cüi tháng 5 n¿m 1942. Phan Thi¿t quê tôi là x¿ Th¿. Tôi t¿ng ng¿i ¿ M¿i Né. пa danh m¿t vùng bi¿n c¿a t¿nh Bình Thün. T¿ Phan Thi¿t ¿i M¿i Né có m¿t con ¿¿¿ng ¿¿c ¿¿o dài 22 cây s¿, qua Thanh H¿i, Ng¿c Lâm, R¿ng r¿i t¿i M¿i Né, h¿t ¿¿¿ng. Phú Hài là m¿t làng chài l¿¿i, cá ¿¿ v¿ ¿ây ¿¿ vài nhà Hàm H¿ mua ¿em v¿ Thùng L¿u làm n¿¿c m¿m. Ng¿c Lâm có m¿t Tháp Chàm, Tháp cüi cùng c¿a ng¿¿i Chàm, th¿¿ng ch¿ th¿y ng¿¿i Chàm ¿ Ma Lâm Chàm v¿ ¿ây cúng bái, không th¿y ng¿¿i Chàm ¿ Phan Rí vào. Ng¿¿i Chàm tr¿¿c 4 - 1975 ¿¿¿c g¿i là ng¿¿i H¿i, ng¿¿i Chiêm Thành. Sau 4 - 1975 g¿i theo tên ng¿¿i Pháp g¿i, là ng¿¿i Ch¿m. Ng¿c Lâm x¿a có m¿t ngôi l¿u c¿a ng¿¿i Pháp (có sách nói là m¿t v¿ Hoàng T¿ ng¿¿i Tây Ban Nha) nên dân ¿¿a ph¿¿ng g¿i là L¿u Ông Hoàng. Nhà th¿ Hàn M¿c T¿ và nh¿c s¿ Tr¿n Thi¿n Thanh có tác ph¿m n¿ng tình ¿ ¿ây. L¿u Ông Hoàng ra sao, ít ng¿¿i bi¿t vì "¿¿¿c" ch¿ nhân c¿a nó phá, d¿p và d¿n sach tr¿¿c n¿m 1940. Khu l¿u này ¿¿y ¿¿ c¿ ng¿i c¿a m¿t cung ¿i¿n ch¿c c¿ng huy hoàng l¿m. H¿i còn ¿i h¿c Trung H¿c, tôi có c¿m tr¿i t¿i ¿ây, ch¿ th¿y d¿u tích là m¿t sân Tennis. Tôi không bi¿t gì v¿ lai l¿ch c¿a n¿i này, ch¿ th¿y núi lúp xúp ngó ra bi¿n kh¿i không m¿t bóng dáng ghe thuy¿n ¿ánh cá... Xung quanh nó và g¿n ¿ó không có làng m¿c nào c¿a ng¿¿i mình. C¿nh trí ¿¿p, r¿t ¿¿p... mà hoang vu! M¿t chuy¿n tình l¿u l¿i vài bài báo mang tính ch¿t ti¿u thuy¿t h¿n là l¿ch s¿.

VI¿T NH¿NG DÒNG NÀYTh¿ Tr¿n V¿n L¿ Dàn trang: Lê Nguy¿n Minh Quân Bìa: Nguy¿n Thiên Nga¿¿c b¿n th¿o: Tr¿n Th¿ Nguy¿t Mai Nhân ¿nh Xüt B¿n 2022

...Tôi yêu ánh tr¿ng trong V¿¿n Th¿ Tr¿n V¿n L¿, t¿ v¿ng tr¿ng hao khuy¿t ¿¿n tr¿ng tròn vành v¿nh hay th¿m chí tr¿ng mang hình trái tim; t¿ tr¿ng non ¿¿n tr¿ng già th¿y rõ chú Cüi ng¿i g¿c cây ¿a m¿ th¿y nàng H¿ng Nga; t¿ ánh tr¿ng xanh h¿n nhiên, ánh tr¿ng vàng ¿m áp ¿¿n bóng tr¿ng l¿nh tháng M¿¿i Hai büt giá ...Tuy nhiên, tôi th¿y mình không ¿¿ s¿c, không ¿¿ v¿n t¿ ¿¿ di¿n ¿¿t ¿¿¿c h¿t c¿m xúc c¿a mình v¿ Tr¿ng trong th¿ c¿a ông. Tr¿ng khiêm nh¿¿ng mà bàng b¿c không gian. Trong cái bàng b¿c, mênh mông ¿y, tôi th¿y mình quá nh¿ bé. Mà không nh¿ bé sao ¿¿¿c, khi m¿i ngôn t¿ thi s¿ vi¿t ra ¿ã có âm thanh mê höc, v¿ ¿¿p r¿t riêng. T¿ng dòng th¿ k¿t n¿i nhün nhuy¿n, m¿ch suy t¿¿ng nh¿ nhàng.Tôi s¿ s¿ r¿¿m rà khi ¿i phân tích ý ngh¿a t¿ng con ch¿, l¿ng nghe âm thanh c¿a t¿ng chi¿c v¿ ngôn ng¿. Tôi càng không dám so sánh Tr¿ng trong th¿ Tr¿n V¿n L¿ v¿i Tr¿ng c¿a nh¿ng thi s¿ ¿i tr¿¿c ¿ã ¿¿ l¿i quá nhi¿u ¿n t¿¿ng. Ánh tr¿ng ¿ã là ngün c¿m h¿ng b¿t t¿n trong ngh¿ thüt và m¿i ng¿¿i ¿¿u có cách bi¿u ¿¿t c¿a riêng mình. D¿ nhiên, tôi c¿ng s¿ mình ¿i l¿c trên п¿ng Tr¿ng ¿y.Tôi ¿i làm công vi¿c th¿¿ng ngày c¿a m¿t ng¿¿i b¿n nh¿.Vào V¿¿n Th¿ riêng ông, c¿n m¿n và h¿t s¿c nh¿ nhàng, tôi gom t¿ng ánh tr¿ng ¿êm hay tr¿ng büi mai. Bâng khuâng, m¿ màng và tôi t¿¿ng nh¿ ¿ang nghe th¿y ti¿ng th¿ ¿¿u ¿¿u bình an c¿a m¿t ng¿¿i b¿n l¿n s¿ng b¿ng Th¿, s¿ng nh¿ có Th¿ ¿ang ¿ bên kia ¿¿i d¿¿ng.Khi vi¿t nh¿ng dòng này, tôi ¿ã có h¿n m¿t "góc v¿¿n" l¿p lánh ánh tr¿ng. ...

...Tôi yêu ánh tr¿ng trong V¿¿n Th¿ Tr¿n V¿n L¿, t¿ v¿ng tr¿ng hao khuy¿t ¿¿n tr¿ng tròn vành v¿nh hay th¿m chí tr¿ng mang hình trái tim; t¿ tr¿ng non ¿¿n tr¿ng già th¿y rõ chú Cüi ng¿i g¿c cây ¿a m¿ th¿y nàng H¿ng Nga; t¿ ánh tr¿ng xanh h¿n nhiên, ánh tr¿ng vàng ¿m áp ¿¿n bóng tr¿ng l¿nh tháng M¿¿i Hai büt giá ...Tuy nhiên, tôi th¿y mình không ¿¿ s¿c, không ¿¿ v¿n t¿ ¿¿ di¿n ¿¿t ¿¿¿c h¿t c¿m xúc c¿a mình v¿ Tr¿ng trong th¿ c¿a ông. Tr¿ng khiêm nh¿¿ng mà bàng b¿c không gian. Trong cái bàng b¿c, mênh mông ¿y, tôi th¿y mình quá nh¿ bé. Mà không nh¿ bé sao ¿¿¿c, khi m¿i ngôn t¿ thi s¿ vi¿t ra ¿ã có âm thanh mê höc, v¿ ¿¿p r¿t riêng. T¿ng dòng th¿ k¿t n¿i nhün nhuy¿n, m¿ch suy t¿¿ng nh¿ nhàng.Tôi s¿ s¿ r¿¿m rà khi ¿i phân tích ý ngh¿a t¿ng con ch¿, l¿ng nghe âm thanh c¿a t¿ng chi¿c v¿ ngôn ng¿. Tôi càng không dám so sánh Tr¿ng trong th¿ Tr¿n V¿n L¿ v¿i Tr¿ng c¿a nh¿ng thi s¿ ¿i tr¿¿c ¿ã ¿¿ l¿i quá nhi¿u ¿n t¿¿ng. Ánh tr¿ng ¿ã là ngün c¿m h¿ng b¿t t¿n trong ngh¿ thüt và m¿i ng¿¿i ¿¿u có cách bi¿u ¿¿t c¿a riêng mình. D¿ nhiên, tôi c¿ng s¿ mình ¿i l¿c trên п¿ng Tr¿ng ¿y.Tôi ¿i làm công vi¿c th¿¿ng ngày c¿a m¿t ng¿¿i b¿n nh¿.Vào V¿¿n Th¿ riêng ông, c¿n m¿n và h¿t s¿c nh¿ nhàng, tôi gom t¿ng ánh tr¿ng ¿êm hay tr¿ng büi mai. Bâng khuâng, m¿ màng và tôi t¿¿ng nh¿ ¿ang nghe th¿y ti¿ng th¿ ¿¿u ¿¿u bình an c¿a m¿t ng¿¿i b¿n l¿n s¿ng b¿ng Th¿, s¿ng nh¿ có Th¿ ¿ang ¿ bên kia ¿¿i d¿¿ng.Khi vi¿t nh¿ng dòng này, tôi ¿ã có h¿n m¿t "góc v¿¿n" l¿p lánh ánh tr¿ng. ..

H¿i nh¿, tôi h¿c ngay t¿ l¿p Ba tr¿¿ng làng r¿i h¿c tr¿¿ng t¿nh, h¿c lên... h¿c lên, nh¿ng bài h¿c ¿¿a Lý v¿ n¿¿c ta, v¿ liên bang ¿ông D¿¿ng, ¿¿u nói r¿ng ba ph¿n t¿ di¿n tích lãnh th¿ ¿ông Düng là R¿ng và Cao Nguyên, các vùng ¿¿ng b¿ng ¿¿u r¿t h¿p nh¿ Châu Th¿ H¿ng Hà (B¿c K¿/ Tonkin), các r¿o Duyên H¿i Trung K¿ (Annam). Riêng ¿¿ng b¿ng sông C¿u Long (Nam K¿/ Cochinchine) r¿ng nh¿t. Ti¿p theo có vùng châu th¿ Tonlesap (Cambodge). Ai Lao (Laos) thì không có ¿¿ng b¿ng ch¿ có vài cánh ¿¿ng không r¿ng m¿y. Bài h¿c ¿¿a Lý là bài lý thuy¿t, ki¿m nh¿n b¿ng m¿t th¿¿ng c¿a ng¿¿i ¿ kh¿p mi¿n và ai có ¿i ¿ây ¿i ¿ó trên lãnh th¿ ¿ông Düng (bán ¿¿o phía ¿ông giáp v¿i Thái Bình D¿¿ng, g¿i t¿t) ¿¿u xác nh¿n là ¿úng. ¿i ¿âu c¿ng th¿y r¿ng b¿t ngàn. H¿u h¿t là núi và r¿ng m¿c theo núi v¿i nhi¿u sông ng¿n v¿ ngün t¿ Th¿¿ng Du B¿c Ph¿n, cao nguyên Trung Ph¿n c¿a Vi¿t Nam; ch¿ m¿t con sông phát nguyên t¿ Kon Tum (Trung Ph¿n Vi¿t Nam) ch¿y ng¿¿c v¿ phía Tây nh¿p vào Mê Kong, r¿t ng¿n và r¿t nh¿. R¿ng trên toàn cõi ¿ông D¿¿ng, nói chung, ¿ mi¿n B¿c, mi¿n Trung, mi¿n ¿ông Nam Ph¿n, Lào, Cambodia ¿a ph¿n là c¿n c¿ ¿¿a v¿ng chãi giúp cho cüc kháng Pháp và cüc chi¿n tranh ch¿ng M¿-Vi¿t Nam C¿ng Hòa thành công. T¿ H¿u t¿ng có th¿ r¿ng "R¿ng che b¿ ¿¿i, r¿ng vây quân thù". V¿y mà, hi¿n t¿i còn r¿t ít mà v¿n c¿ ph¿i phá nhi¿u ¿¿ ¿¿a kinh t¿ ¿i lên. Tôi còn nh¿, có v¿ lãnh ¿¿o t¿ng ph¿i c¿n d¿n các ¿¿a ph¿¿ng: "Mün h¿ m¿t cây r¿ng ph¿i th¿p m¿t cây nhang qü l¿y!". Nh¿ng xem báo hàng ngày th¿y r¿ng b¿ tri¿t h¿ nghe mà r¿ng r¿i, ¿au ¿¿n th¿ng thi¿t... Tôi vi¿t bài B¿t cho t¿p th¿ c¿a tôi, ¿n C¿a R¿ng R¿ng R¿ng N¿¿c M¿t... ¿¿n ¿ây, coi nh¿ m¿i ch¿ ph¿n d¿o ¿¿n mà ¿ã nghe bün trong lòng quá ¿¿i r¿i! Hay là t¿i cái ch¿ B¿t? B¿t là B¿t Tai k¿ nào phá r¿ng? Dám l¿m! Mün l¿m! Nh¿ng l¿i ng¿p ng¿ng! Hèn thay! Bài ch¿a xong... xin b¿n ¿¿c nh¿n s¿m giùm tôi L¿i Chào! R¿ng ¿i! Tr¿n V¿n L¿

V¿I V¿I t¿p th¿ m¿i c¿a tác gi¿ Tr¿n V¿n L¿...V¿i gi¿ng th¿ tr¿m da di¿t d¿n d¿t ¿¿c gi¿ v¿ mi¿n quá kh¿ ¿¿y ¿p k¿ ni¿m bün vui v¿i nh¿ng tình c¿m nh¿ nhàng mà sâu s¿c. Trong th¿, nh¿ng khönh kh¿c ¿¿¿c ghi d¿u b¿ng nh¿ng cung b¿c c¿m xúc v¿ quê h¿¿ng, ¿¿t n¿¿c, tình yêu... mà m¿i ng¿¿i ¿¿u th¿y m¿t ph¿n c¿a mình trong nh¿ng t¿ th¿ b¿t ch¿t ¿¿y m¿ng m¿...Tình yêu luôn là ch¿ ¿¿ chính trong th¿ Tr¿n V¿n L¿ ¿¿¿c th¿ hi¿n bi¿n hóa v¿i tình c¿m nh¿ th¿¿ng sâu ¿¿m... và nh¿ cüc hành trình tìm ki¿m vô t¿n.M¿t t¿p th¿ ¿áng ¿¿ ¿¿¿c ¿¿c gi¿ g¿n xa quan tâm...¿

Th¿a B¿n Yêu Quý,Tôi th¿a b¿n yêu quý...vì tôi không ghét ai. Tôi m¿ l¿i v¿i nh¿ng ng¿¿i tôi yêu. Tôi bi¿t tôi ¿ang ¿¿i di¿n v¿i ai. Tôi nghe ti¿ng trái tim tôi ¿¿p. Nó làm cho tôi nghe nó và ch¿c nó c¿ng ph¿i nghe tôi! V¿y, b¿n là lòng d¿ tôi, có sao ¿âu! "Chim có b¿n cùng hót, ti¿ng hót m¿i hay; ng¿a có b¿n cùng ¿ua, n¿¿c ¿ua m¿i m¿nh", x¿a...x¿a...thi s¿ ¿ông H¿ t¿ng có bài khuyên h¿c trò c¿a ông nên yêu quý b¿n, coi b¿n nh¿ mình, là chim; coi b¿n nh¿ mình, là ng¿a. Chim không th¿ng chim, ng¿a không th¿ng ng¿a, ch¿ có con ng¿¿i là th¿ng hay thua nhau. Con ng¿¿i h¿n muông thú ¿ ch¿ ¿ó? Ng¿¿i làm th¿ là Th¿, không ph¿i là Ng¿¿i. Có th¿ nó còn là Ng¿¿i, có th¿ nó không còn là gì c¿, ngoài Th¿!....T¿p Mênh Mông Nào Bi¿t Bi¿n Tr¿i N¿i Nao mà b¿n ¿ang th¿y, nó hình thành t¿ s¿ b¿t ng¿ tôi ¿¿c ¿¿¿c hai câu c¿a Nguy¿n Du trong cu¿n ¿ön Tr¿¿ng Tân Thanh, "Ng¿¿i m¿t n¿i, h¿i m¿t n¿i / mênh mông nào bi¿t bi¿n tr¿i n¿i nao?". Tôi ch¿nh lòng. R¿i tôi vi¿t lung tung. M¿i ngày. M¿i ngày...¿ M¿, mình mu¿n in gì c¿ng ¿¿¿c. Tôi gom m¿t s¿ bài và tìm n¿i in. Tôi g¿p Nhà Xu¿t B¿n Nhân ¿nh do anh Luân Hoán và Lê Hân ch¿ tru¿ng, tôi ¿¿m l¿i và tôi ¿¿¿c ch¿p nh¿n làm m¿t khách hàng. Mà tôi không làm h¿t cái công vi¿c ¿¿ có cu¿n sách, tôi giao cho anh Lê Hân giúp tôi. Tôi bi¿t ¿n anh Lê Hân, anh Luân Hoán, cô Tr¿n Th¿ Nguy¿t Mai, anh Nguy¿n Thành, anh Mai H¿u Nh¿n. Có ng¿¿i ¿ M¿, có ng¿¿i ¿ Canada, có ng¿¿i ¿ Vi¿t Nam, ph¿i h¿p qua computer giúp tôi g¿n nh¿ tr¿n b¿ ph¿n k¿ thu¿t ¿n loát. Tôi không th¿ nào không nh¿c ¿¿n H¿a S¿ ¿inh C¿¿ng, h¿a s¿ ¿inh Tr¿¿ng Chinh và nhà v¿n Nguy¿n Bá Tr¿c. Và c¿ nhà t¿ng phát hành Amazon c¿a M¿....... Tr¿n V¿n L¿

Có nh¿ng n¿i bün ch¿t ch¿a, g¿m nh¿m ký ¿c, kh¿c khöi b¿i nh¿ng còn m¿t... mà ¿áng lý ra thi s¿ Tr¿n V¿n L¿ có th¿ th¿c hi¿n và ¿¿t ¿¿¿c nhi¿u h¿n, n¿u nh¿...N¿u nh¿ dòng ¿¿i không bi¿n ¿¿i v¿i nh¿ng b¿t ng¿ ngoài d¿ tính... ¿¿ anh ph¿i ¿ánh ¿¿i c¿ m¿t ¿¿c m¿ th¿i thanh xuân và ôm nh¿ng ¿u t¿ vào lòng. Th¿i gian không làm phai m¿ ký ¿c mà còn ch¿ng ch¿t n¿ng tr¿u nh¿ng riêng mang theo tháng n¿m dài.Thi ph¿m "M" nh¿ m¿t th¿¿c phim d¿ vãng mà anh tr¿i lòng v¿i nh¿p ¿i¿u b¿t t¿n c¿a b¿n tr¿¿ng ca "S¿u v¿n c¿" là nh¿ng yêu th¿¿ng hoài ni¿m, ti¿c nüi.."M" là em hay là tên m¿t ng¿¿i nào ¿ó th¿t ¿¿c bi¿t, chi¿m m¿t v¿ trí quan tr¿ng trong trái tim anh t¿o thành m¿t n¿i nh¿ khôn nguôi. M¿t bóng ng¿¿i trong quá kh¿ hay hi¿n t¿i ch¿ là khái ni¿m tr¿u t¿¿ng v¿i th¿i gian. N¿i nh¿ ¿y, trong th¿ anh hi¿n h¿u kh¿p n¿i b¿t k¿ không gian, cách tr¿ ¿¿a lý và m¿i tr¿ ng¿i...Th¿p thoáng tà áo dài n¿i ngôi tr¿¿ng x¿a, m¿t chút l¿u luy¿n Bình D¿¿ng, m¿t chút v¿¿ng v¿n ¿à L¿t, m¿t chút ch¿nh lòng Los Angeles... xen l¿n v¿i nh¿ng v¿n th¿ b¿i h¿i v¿ c¿ qün, nh¿ng k¿ ni¿m b¿n bè, nh¿ng ¿u t¿ phi¿n mün th¿i cüc... nh¿ng bóng em theo trong t¿ng nh¿p th¿ c¿a th¿. Cái qünh hiu ¿¿y n¿i tâm anh phiêu lãng vào mi¿n c¿m xúc, m¿t c¿n gió giao mùa, chi¿c lá thu bay, c¿n m¿a b¿t ch¿t... ¿ong ¿¿y n¿i nh¿ ¿¿n ngh¿t th¿....V¿i thi s¿ Tr¿n V¿n L¿, th¿ anh không ph¿i "l¿i quê" mà là "trái tim r¿¿m máu" thoát ra t¿ t¿n cùng c¿a nh¿ng rung ¿¿ng. Anh không mua vui, anh ch¿ vui khi có b¿n bè cùng phiêu b¿ng trong nh¿ng cung b¿c c¿m xúc v¿i nh¿ng v¿n th¿ mà anh ¿ánh ¿¿i c¿ m¿t ¿¿i ng¿¿i ...

N¿T L¿NG BÊN KIA B¿ ¿¿I D¿¿NGAi c¿ng ph¿i tr¿i qua quy lu¿t nhân sinh, nh¿ng s¿ ph¿n c¿a m¿i ng¿¿i l¿i có nhi¿u ngã r¿ trong cu¿c ¿¿ng trình c¿a ¿¿i mình. Thu¿n bu¿m xu¿i gió hay tr¿c tr¿ ¿¿u có m¿i l¿¿ng duyên và n¿ n¿n trên m¿i ch¿ng ¿¿¿ng ¿¿ l¿i nhi¿u d¿u ¿n theo n¿m tháng cùng nh¿ng bu¿n vui và nh¿ng tr¿n tr¿ kh¿c sâu trong ti¿m th¿c...¿ã v¿¿t qua ng¿¿ng tu¿i "Th¿t th¿p nhi tùng..." , thi s¿ Tr¿n V¿n L¿ th¿u hi¿u m¿i l¿ và có th¿ buông xuôi m¿i ý ni¿m ¿¿ thanh th¿n cõi lòng... nh¿ng không th¿.Có nh¿ng n¿i bu¿n ch¿t ch¿a, g¿m nh¿m ký ¿c, kh¿c khöi b¿i nh¿ng còn m¿t... mà ¿áng lý ra thi s¿ Tr¿n V¿n L¿ có th¿ th¿c hi¿n và ¿¿t ¿¿¿c nhi¿u h¿n, n¿u nh¿...N¿u nh¿ dòng ¿¿i không bi¿n ¿¿i v¿i nh¿ng b¿t ng¿ ngoài d¿ tính... ¿¿ anh ph¿i ¿ánh ¿¿i c¿ m¿t ¿¿c m¿ th¿i thanh xuân và ôm nh¿ng ¿u t¿ vào lòng. Th¿i gian không làm phai m¿ ký ¿c mà còn ch¿ng ch¿t n¿ng tr¿u nh¿ng riêng mang theo tháng n¿m dài.Thi ph¿m "M" nh¿ m¿t th¿¿c phim d¿ vãng mà anh tr¿i lòng v¿i nh¿p ¿i¿u b¿t t¿n c¿a b¿n tr¿¿ng ca "S¿u v¿n c¿" là nh¿ng yêu th¿¿ng hoài ni¿m, ti¿c nu¿i... "M" là em hay là tên m¿t ng¿¿i nào ¿ó th¿t ¿¿c bi¿t chi¿m m¿t v¿ trí quan tr¿ng trong trái tim anh t¿o thành m¿t n¿i nh¿ khôn nguôi. M¿t bóng ng¿¿i trong quá kh¿ hay hi¿n t¿i ch¿ là khái ni¿m tr¿u t¿¿ng v¿i th¿i gian. N¿i nh¿ ¿y, trong th¿ anh hi¿n h¿u kh¿p n¿i b¿t k¿ không gian, cách tr¿ ¿¿a lý và m¿i tr¿ ng¿i... Th¿p thoáng tà áo dài n¿i ngôi tr¿¿ng x¿a, m¿t chút l¿u luy¿n Bình D¿¿ng, m¿t chút v¿¿ng v¿n ¿à L¿t, m¿t chút ch¿nh lòng Los Angeles... xen l¿n v¿i nh¿ng v¿n th¿ b¿i h¿i v¿ c¿ qu¿n, nh¿ng k¿ ni¿m b¿n bè, nh¿ng ¿u t¿ phi¿n mu¿n th¿i cu¿c... nh¿ng bóng em theo trong t¿ng nh¿p th¿ c¿a th¿. Cái qu¿nh hiu ¿¿y n¿i tâm anh phiêu lãng vào mi¿n c¿m xúc, m¿t c¿n gió giao mùa, chi¿c lá thu bay, c¿n m¿a b¿t ch¿t... ¿ong ¿¿y n¿i nh¿ ¿¿n ngh¿t th¿.Th¿ anh bu¿n quá, tôi có tâm s¿ v¿i anh Lê Hân nh¿ v¿y và anh nói: "Th¿¿ng anh ¿y l¿m, th¿ bu¿n sâu th¿m chân tr¿i...". Có m¿t s¿ ¿¿ng c¿m sâu s¿c c¿a ng¿¿i b¿n ¿¿ng liêu là anh Luân Hoán, anh ¿ã c¿t công góp nh¿t nh¿ng v¿n th¿ mà anh Tr¿n V¿n L¿ th¿ trên mây cho thành thi t¿p cùng v¿i s¿ chia s¿ n¿i ni¿m c¿a anh Lê Hân ¿ã ¿¿ng viên tôi: "C¿ làm t¿p th¿ hoàn ch¿nh ¿¿ anh ¿y vui..."Th¿u c¿m tâm tr¿ng cùa tác gi¿ trong thi t¿p "M", xúc ¿¿ng v¿i tình c¿m c¿a anh Luân Hoán và anh Lê Hân dành cho tác gi¿ nên tôi c¿m xúc vi¿t v¿i ít dòng nh¿ m¿t l¿i gi¿i thi¿u ¿¿n ¿¿c gi¿ g¿n xa.¿¿i thi hào Nguy¿n Du ¿ã vi¿t:L¿i quê ch¿p nh¿t dông dàiMua vui c¿ng ¿¿¿c m¿t vài tr¿ng canh.V¿i thi s¿ Tr¿n V¿n L¿, th¿ anh không ph¿i "l¿i quê" mà là "trái tim r¿¿m máu" thoát ra t¿ t¿n cùng c¿a nh¿ng rung ¿¿ng. Anh không mua vui, anh ch¿ vui khi có b¿n bè cùng phiêu b¿ng trong nh¿ng cung b¿c c¿m xúc cùng nh¿ng v¿n th¿ mà anh ¿ánh ¿¿i c¿ m¿t ¿¿i ng¿¿i....Nguy¿n ThànhSái Gòn, 20/5/2020