Böcker av Tam Dieu

Công cüc tranh ¿¿u ¿òi quy¿n bình ¿¿ng tôn giáo c¿a Ph¿t Giáo Vi¿t Nam b¿t ¿¿u ¿ Hü v¿i cái ch¿t c¿a tám Ph¿t t¿ ¿êm 8/5/1963 t¿i ¿ài phát thanh, ti¿p theo là cüc t¿ thiêu c¿a Hòa Th¿¿ng Thích Qüng ¿¿c ngày 11/6/1963 t¿i Sài Gòn và chi¿n d¿ch "n¿¿c l¿" t¿ng t¿n công chùa chi¿n toàn qüc ¿êm 20 r¿ng ngày 21/8/1963. Ba bi¿n c¿ l¿ch s¿ quan tr¿ng c¿a phong trào Ph¿t Giáo tranh ¿¿u này d¿n ¿¿n cüc kh¿ng höng chính tr¿ tr¿m tr¿ng kéo dài n¿a n¿m và k¿t thúc b¿ng cüc ¿¿o chánh l¿t ¿¿ chính quy¿n c¿a T¿ng th¿ng Ngô ¿ình Di¿m.Kh¿i ¿¿u t¿ l¿ Ph¿t ¿¿n t¿ ngày 8/5/1963 và ch¿m d¿t vào ¿êm 20 tháng 8 n¿m 1963 là cüc tranh ¿¿u c¿a Ph¿t Giáo, ti¿p sau ¿ó là cüc n¿i d¿y toàn di¿n c¿a h¿c sinh, sinh viên, và quân dân Mi¿n Nam Vi¿t Nam kéo dài h¿n hai tháng ¿¿¿c k¿t thúc b¿ng cüc ¿¿o chánh quân s¿ ngày 1/11/1963.K¿ t¿ n¿m 1963 ¿¿n nay (2021) là h¿n n¿a th¿ k¿. Các kho l¿u tr¿ tài li¿u m¿t c¿a các b¿ Ngöi Giao, Qüc Phòng, và c¿c Tình báo Trung ¿¿ng Hoa K¿ ¿ã gi¿i m¿t cho công chúng và gi¿i nghiên c¿u ¿¿¿c t¿ do ti¿p c¿n, vào xem höc truy c¿p ¿i¿n t¿, ¿¿ m¿i ng¿¿i có th¿ nhìn l¿i m¿t khúc quanh c¿a l¿ch s¿ Vi¿t Nam m¿t cách rõ ràng. Sách này ¿¿¿c ghi theo hình th¿c biên niên s¿, v¿ các s¿ ki¿n t¿ ngày 8/5/1963 cho t¿i vài ngày sau cüc chính bi¿n 1/11/1963, nhìn t¿ phía chính ph¿ Hoa K¿. Nh¿ th¿, qua các tài li¿u ¿ã gi¿i m¿t, ng¿¿i ¿¿c có th¿ th¿y rõ ràng cüc ¿¿o chánh 1-11-1963 nh¿m l¿t ¿¿ ch¿ ¿¿ Ngô ¿ình Di¿m không kh¿i ngün t¿ s¿ xúi gi¿c c¿a b¿t k¿ ngöi nhân nào, k¿ c¿ t¿ Hoa K¿. ¿i¿u này ¿¿¿c th¿y trong ¿i¿n v¿n c¿a ¿¿i s¿ Lodge g¿i v¿ M¿ ngày 30-10-1963 nói r¿ng chuy¿n ¿¿o chánh hoàn toàn n¿m trong tay phía ng¿¿i Vi¿t, còn M¿ không c¿n ng¿n gì ¿¿¿c. C¿ng trong ngày ¿ó, T¿¿ng Tr¿n V¿n ¿ôn h¿a s¿ ti¿t l¿ k¿ höch ¿¿o chánh cho ¿¿i s¿ Lodge bi¿t 4 gi¿ ¿¿ng h¿ tr¿¿c khi ¿¿o chánh kh¿i ¿¿ng. Tuy nhiên, vào ngày 1-11-1963, Tòa ¿¿i s¿ M¿ ch¿ ¿¿¿c báo tr¿¿c 4 phút mà thôi. Lý do ¿¿n gi¿n là phía các t¿¿ng lãnh ¿¿o chính e s¿ b¿ Hoa K¿ bán ¿¿ng k¿ höch cho Nhu-Di¿m.Hy v¿ng các thông tin ¿ã gi¿i m¿t n¿y, ít nh¿t là t¿ phía M¿, s¿ giúp các s¿ gia và sinh viên ngành s¿ h¿c có thêm tài li¿u tham chi¿u ¿¿ th¿m ¿¿nh m¿t cách chính xác và ¿úng ¿¿n v¿ m¿t giai ¿ön bi hùng c¿a l¿ch s¿ n¿¿c Vi¿t th¿i c¿n ¿¿i.

C├┤ng cuß╗Öc tranh ─æß║Ñu ─æ├▓i quyß╗ün b├¼nh ─æß║│ng t├┤n gi├ío cß╗ºa Phß║¡t Gi├ío Viß╗çt Nam bß║»t ─æß║ºu ß╗ƒ Huß║┐ vß╗¢i c├íi chß║┐t cß╗ºa t├ím Phß║¡t tß╗¡ ─æ├¬m 8/5/1963 tß║íi ─æ├ái ph├ít thanh, tiß║┐p theo l├á cuß╗Öc tß╗▒ thi├¬u cß╗ºa H├▓a Th╞░ß╗úng Th├¡ch Quß║úng ─Éß╗⌐c ng├áy 11/6/1963 tß║íi S├ái G├▓n v├á chiß║┐n dß╗ïch "n╞░ß╗¢c l┼⌐" tß╗òng tß║Ñn c├┤ng ch├╣a chiß╗ün to├án quß╗æc ─æ├¬m 20 rß║íng ng├áy 21/8/1963. Ba biß║┐n cß╗æ lß╗ïch sß╗¡ quan trß╗ìng cß╗ºa phong tr├áo Phß║¡t Gi├ío tranh ─æß║Ñu n├áy dß║½n ─æß║┐n cuß╗Öc khß╗ºng hoß║úng ch├¡nh trß╗ï trß║ºm trß╗ìng k├⌐o d├ái nß╗¡a n─âm v├á kß║┐t th├║c bß║▒ng cuß╗Öc ─æß║úo ch├ính lß║¡t ─æß╗ò ch├¡nh quyß╗ün cß╗ºa Tß╗òng thß╗æng Ng├┤ ─É├¼nh Diß╗çm.Khß╗ƒi ─æß║ºu tß╗½ lß╗à Phß║¡t ─Éß║ún tß╗½ ng├áy 8/5/1963 v├á chß║Ñm dß╗⌐t v├áo ─æ├¬m 20 th├íng 8 n─âm 1963 l├á cuß╗Öc tranh ─æß║Ñu cß╗ºa Phß║¡t Gi├ío, tiß║┐p sau ─æ├│ l├á cuß╗Öc nß╗òi dß║íy to├án diß╗çn cß╗ºa hß╗ìc sinh, sinh vi├¬n, v├á qu├ón d├ón Miß╗ün Nam Viß╗çt Nam k├⌐o d├ái h╞ín hai th├íng ─æ╞░ß╗úc kß║┐t th├║c bß║▒ng cuß╗Öc ─æß║úo ch├ính qu├ón sß╗▒ ng├áy 1/11/1963. Kß╗â tß╗½ n─âm 1963 ─æß║┐n nay (2021) l├á h╞ín nß╗¡a thß║┐ kß╗╖. C├íc kho l╞░u trß╗» t├ái liß╗çu mß║¡t cß╗ºa c├íc bß╗Ö Ngoß║íi Giao, Quß╗æc Ph├▓ng, v├á cß╗Ñc T├¼nh b├ío Trung ╞»╞íng Hoa Kß╗│ ─æ├ú giß║úi mß║¡t cho c├┤ng ch├║ng v├á giß╗¢i nghi├¬n cß╗⌐u ─æ╞░ß╗úc tß╗▒ do tiß║┐p cß║¡n, v├áo xem hoß║╖c truy cß║¡p ─æiß╗çn tß╗¡, ─æß╗â mß╗ìi ng╞░ß╗¥i c├│ thß╗â nh├¼n lß║íi mß╗Öt kh├║c quanh cß╗ºa lß╗ïch sß╗¡ Viß╗çt Nam mß╗Öt c├ích r├╡ r├áng. S├ích n├áy gß╗ôm hai tß║¡p, tß║¡p 1 tr├¼nh b├áy vß╗ü cuß╗Öc vß║¡n ─æß╗Öng b├¼nh ─æß║│ng t├┤n gi├ío n─âm 1963 cß╗ºa Phß║¡t gi├ío Viß╗çt Nam v├á tß║¡p 2 l├á tr├¼nh tß╗▒ thß╗¥i gian xß║úy ra cuß╗Öc khß╗ºng hoß║úng Phß║¡t gi├ío n─âm 1963 ghi theo h├¼nh thß╗⌐c bi├¬n ni├¬n sß╗¡, vß╗ü c├íc sß╗▒ kiß╗çn tß╗½ ng├áy 8/5/1963 cho tß╗¢i v├ái ng├áy sau cuß╗Öc ch├¡nh biß║┐n 1/11/1963, nh├¼n tß╗½ ph├¡a ch├¡nh phß╗º hoa kß╗│. Hß║ºu hß║┐t t├ái liß╗çu trong hai tß║¡p s├ích n├áy l├á nhß╗»ng v─ân bß║ún d╞░ß╗¢i h├¼nh thß╗⌐c c├┤ng ─æiß╗çn, bß║ún ghi nhß╗¢, ph├║c tr├¼nh ─æ╞░ß╗úc trao ─æß╗òi giß╗¢i hß║ín giß╗»a mß╗Öt sß╗æ ├¡t giß╗¢i chß╗⌐c h├ánh ph├íp cao cß║Ñp cß╗ºa Mß╗╣ trong Bß╗Ö Ngoai Giao, Bß╗Ö Quß╗æc Ph├▓ng, Cß╗Ñc T├¼nh b├ío Trung ╞»╞íng, T├▓a ─Éß║íi Sß╗⌐ Mß╗╣ tß║íi S├ái G├▓n, v├á Th╞░ß╗úng Viß╗çn Hoa Kß╗│. C├íc t├ái liß╗çu n├áy bao gß╗ôm phß║ºn lß╗¢n l├á t├ái liß╗çu FRUS cß╗ºa Bß╗Ö Ngoß║íi Giao Mß╗╣ - m├á nß╗Öi dung th╞░ß╗¥ng ─æ╞░ß╗úc d├╣ng l├ám c╞í sß╗ƒ ─æß╗â thiß║┐t lß║¡p ch├¡nh s├ích hoß║╖c kß║┐ hoß║ích h├ánh ─æß╗Öng cß║Ñp quß╗æc gia, n├¬n ─æß╗Ö trung thß╗▒c v├á t├¡nh ch├¡nh x├íc cß╗ºa t├ái liß╗çu, d├╣ c├│ lß╗úi hay c├│ hß║íi cho ch├¡nh quyß╗ün Mß╗╣, ─æß╗üu lu├┤n lu├┤n ─æ╞░ß╗úc ng╞░ß╗¥i soß║ín thß║úo t├ái liß╗çu cß╗æ gß║»ng giß╗» trung thß╗▒c.