Böcker av Nguyễ

1. Sa-di tr¿n ¿¿i không ¿¿¿c gi¿t h¿i ng¿¿i höc thú v¿t. Hãy t¿¿ng ¿¿n lòng yêu th¿¿ng c¿a cha m¿ và quy¿n thu¿c c¿a ng¿¿i b¿ h¿i. Nh¿ ¿¿n ¿n d¿y d¿ c¿a th¿y và b¿n h¿u, ph¿i tinh t¿n tu hành, c¿u ¿¿ cho cha m¿. Ph¿i th¿n tr¿ng ¿¿ng gây h¿i cho ng¿¿i khác, vì s¿ ác h¿i ¿y r¿i s¿ tr¿ l¿i h¿i mình. Th¿m chí không làm h¿i ¿¿n c¿ nh¿ng con v¿t nh¿ bé, h¿t th¿y các loài ¿¿ng v¿t. Hãy làm m¿i vi¿c lành, c¿u giúp k¿ ¿ói kh¿, khi¿n cho h¿t th¿y ¿¿u ¿¿¿c an ¿n. Lòng ngh¿ ¿¿n ng¿¿i khác nên không th¿ gi¿t h¿i. N¿u nhìn th¿y, nghe bi¿t höc nghi ng¿ s¿ gi¿t h¿i m¿t con thú là vì mình thì không th¿ ¿n th¿t con thú ¿y. Th¿y s¿ gi¿t h¿i, nên kh¿i lòng t¿, phát th¿ nguy¿n r¿ng: "Khi tôi thành ¿¿o, nguy¿n cho trong cõi n¿¿c không có s¿ gi¿t h¿i." Cho ¿¿n cây c¿ mà không c¿n dùng ¿¿n c¿ng không vô c¿ làm h¿i. Không ¿¿¿c gi¿ các th¿ khí gi¿i nh¿ g¿¿m ¿ao, cây g¿y, v¿t s¿c nh¿n... Không ¿¿¿c nuôi d¿¿ng súc v¿t, chim chóc ¿¿ ¿n th¿t. Không dùng các th¿ cung tên, ¿¿n b¿n ¿¿ s¿n b¿t muông thú. Không ¿¿¿c n¿i l¿a gây cháy r¿ng núi, làm h¿i ¿¿n sanh linh. Không tháo c¿n n¿¿c ao, h¿ höc ng¿n ¿¿¿ng n¿¿c ¿¿n, höc dùng các löi câu, l¿¿i, chài... ¿¿ ¿ánh b¿t, gi¿t h¿i các loài s¿ng trong n¿¿c. Không khai kh¿n nh¿ng n¿i r¿ng núi, ¿¿m l¿y ¿¿ làm ru¿ng r¿y, tr¿ng tr¿t ng¿ c¿c. Ph¿m vào gi¿i này ch¿ng còn là sa-di n¿a....

Edward Conze qu¿ th¿t ¿ã làm ¿¿¿c ¿i¿u t¿¿ng nh¿ không th¿ làm ¿¿¿c là gi¿i thi¿u t¿ng quát v¿ l¿ch s¿ phát tri¿n c¿a Ph¿t giáo b¿ng m¿t cách ng¿n g¿n nh¿t có th¿ ¿¿¿c, mà v¿n thâu tóm ¿¿¿c ¿¿y ¿¿ nh¿ng gì c¿n thi¿t. M¿c dù b¿n thân là m¿t Ph¿t t¿, Conze v¿n luôn gi¿ ¿¿¿c khöng cách khách quan c¿n thi¿t khi trình bày các v¿n ¿¿ v¿ l¿ch s¿ Ph¿t giáo. H¿n th¿ n¿a, ngay khi ¿¿ c¿p ¿¿n các b¿ phái khác nhau, ông c¿ng không bao gi¿ ¿¿ cho ngòi bút c¿a mình nghiêng v¿ theo nh¿ng khuynh h¿¿ng t¿ t¿¿ng mà mình ¿ã ch¿n. Và ¿ây chính là y¿u t¿ ¿ã t¿o ¿¿¿c s¿ tin c¿y c¿n thi¿t cho m¿t tác ph¿m có tính cách s¿ h¿c nh¿ th¿ này. Conze c¿ng t¿o ¿¿¿c cho t¿p sách c¿a mình m¿t c¿u trúc r¿t ch¿t ch¿. M¿c dù v¿i nh¿ng s¿ ki¿n khá dày ¿¿c di¿n ra trong h¿n 2.500 n¿m mà ch¿ v¿i không ¿¿y 150 trang sách Anh ng¿, ông ¿ã không làm cho ng¿¿i ¿¿c ph¿i choáng ng¿p b¿i s¿ d¿n nén c¿a chúng. B¿ng m¿t s¿ liên k¿t khéo léo, ông ¿ã trình bày t¿t c¿ theo m¿t cách khái quát nh¿t mà v¿n bao hàm ¿¿¿c nh¿ng chi ti¿t c¿t lõi c¿n thi¿t nh¿t. Trong m¿t ch¿ng m¿c nào ¿ó, tôi có c¿m giác liên t¿¿ng ngh¿ thu¿t trình bày c¿a ông nh¿ nh¿ng nét ch¿m phá ¿¿c ¿áo c¿a m¿t nhà danh h¿a th¿y m¿c. Nh¿ng l¿ch s¿ phát tri¿n c¿a m¿t tôn giáo, nh¿t là khi tôn giáo ¿y là Ph¿t giáo, không th¿ ch¿ bao g¿m nh¿ng s¿ ki¿n, mà ¿i¿u c¿n thi¿t và th¿m chí còn quan tr¿ng h¿n n¿a chính là các khuynh h¿¿ng t¿ t¿¿ng v¿i s¿ hình thành và phát tri¿n c¿a chúng. Và vi¿c trình bày ng¿n g¿n nh¿ng v¿n ¿¿ vô cùng ph¿c t¿p, ¿a d¿ng, ¿ôi khi r¿t tr¿u t¿¿ng này th¿t không d¿ dàng chút nào. Ng¿¿i vi¿t n¿u không n¿m v¿ng t¿t c¿ m¿i v¿n ¿¿ và tuân theo m¿t ph¿¿ng pháp trình bày h¿t s¿c khoa h¿c, thì ch¿c ch¿n s¿ không tránh ¿¿¿c s¿ l¿c l¿i trong khu r¿ng t¿ t¿¿ng ¿¿y bí ¿n c¿a Ph¿t giáo. Conze ¿ã làm ¿¿¿c ¿i¿u khó làm, và th¿m chí còn làm r¿t t¿t, khi ông gi¿i thi¿u h¿u nh¿ t¿t c¿ nh¿ng khuynh h¿¿ng t¿ t¿¿ng l¿n khác nhau trong Ph¿t giáo, và nê